Hellenizm

"Hellenizm jest współczesną religią politeistyczną, której wyznawcy czczą Bogów, którzy wyrazili się w panteonie starożytnych Greków. Starożytni Grecy dzięki swemu geniuszowi w sferze literatury, sztuk plastycznych i filozofii położyli fundamenty pod dzisiejszą cywilizację Zachodnią. Hellenizm dostrzega uniwersalne i nieprzemijające wartości również w religii, jaka się w tym narodzie zrodziła."*)

Nie wszyscy, którzy czczą greckich Bogów są hellenistami. Zdarzają się tacy wśród eklektycznych neopogan, którzy łączą najrozmaitsze panteony ( w tym grecki) z całym kompleksem wierzeń i praktyk określanych potocznie mianem New Age. Są także nurty wśród wiccan, które skupiają się w pierwszym rzędzie na panteonie greckim używając go w swych magicznych rytuałach. Nurty te i im podobne nie będziemy jednak nazywać hellenizmem. Zasadniczo z powodu ich wysoce instrumentalnego podejścia do Bogów, a w pewnej mierze też z powodów zasadzających się w sferze przekonań - zwykle są one zwolennikami "miękkiego politeizmu" - zakładają, że Bogowie i Boginie są bądź jedynie przejawami Absolutu nieposiadającymi niezależnej bytności, bądź pierwotnej pary Bogów, bądź personifikacjami pojęć abstrakcyjnych czy archetypów.

Hellenizm, albo hellenistyczny politeizm jest szerszą kategorią, odnoszącą się zasadniczo do zwolenników "twardego politeizmu", którzy nie tylko koncentrują się na panteonie starożytnej Grecji (czasem też Rzymu), ale usiłują odnosić się do niego w ramach sposobu myślenia, praktyk i podejścia do życia właściwego starożytnym Grekom w granicach możliwych do realizacji we współczesnych warunkach.

Podstawowym nurtem w ramach współczesnego hellenizmu jest nurt rekonstrucjonistyczny, który ma na celu odtworzenie religii starożytnych Greków. Najważniejszym jego przedstawicielem jest Najwyższa Rada Hellenów. Nurt ten opiera się na źródłach archeologicznych, dorobku filologii i religioznawstwa, stąd jego podejście jest na etapie rekonstrukcji ściśle akademickie. Skrajnym nurtem rekonstrukcjonizmu jest tradycjonalizm hellenistyczny, który ogranicza się wyłącznie do tego, co zrekonstruowane, odrzucając jakiekolwiek próby innowacji. Większość rekonstrukcjonistów dopuszcza jednak pewne innowacje, w zakresie, w jakim były one dopuszczane w starożytności. Przykładem grupy o bardziej liberalnym podejściu jest Elaion.

Również na niniejszej stronie prezentujemy takie liberalne podejście, określane przez nas mianem

hellenizmu reformowanego

Choć opieramy się ściśle na naukowych źródłach usiłując poznać religię i mentalność starożytnych greckich pogan, to jednak nie zamierzamy wskrzeszać jej w starożytnej formie. Podjęliśmy próbę przemyślenia i przebudowania starożytnej tradycji, mając świadomość iż -  z jednej strony - jej rozwój został sztucznie zatrzymany przed 1500 laty (starożytni myśliciele pogańscy nie mogli znać Darwina czy Einsteina), oraz - z drugiej strony - nie wszystko w tej tradycji jest godne wskrzeszenia (były tam elementy, które m.in. doprowadziły do klęski starożytnego hellenizmu).

Istnieje również jeszcze bardziej liberalne podejście, od którego się odcinamy, a które można z pewnym uproszczeniem określić jako neopogańskie. Jego charakterystyczną cechą jest przykładanie większej wagi do tzw. nieweryfikowa(l)nej osobistej gnozy (UPG) niż do wiedzy naukowej, łączeniu tradycji helleńskiej z późniejszymi przekazami ezoterycznymi.

Więcej o hellenizmie (głównie choć nie tylko) rekonstrukcjonistycznym można przeczytać na stronie pantheion.

Założenia naszej reformy przedstawione są  w jej tekście programowym  Hellenizm reformowany

Źródła: Timoty Jay Alexander, A Beginer's Guide to Hellenismos.

 

Nazwa użytkownika